Poganami są wszyscy, którzy potakują życiu, dla których Bóg jest wyrazem na wielkie Tak, potwierdzające wszystkie rzeczy. [Nietzsche]
Ocena obrzedów i misteriów
Karty podstawowe
Heraklit
| [20] Oczyszczają się obcą krwią pomazani, jakby ktoś wszedłszy w błoto mógł obmyć się błotem. Uznany by został za szaleńca, gdyby jakiś człowiek ujrzał go tak postępującego. I modlą się do tych posągów, tak jakby rozmawiał ktoś z budynkami nie rozpoznając tego, czym są bogowie i herosi. | καθαίρονται δ' ἄλλως αἵματι μιαινόμενοι οἷον εἴ τις εἰς πηλὸν ἐμϐὰς πηλῷ ἀπονίζοιτο. μαίνεσθαι δ' ἂν δοκοίη, εἴ τις αὐτὸν ἀνθρώπων ἐπιφράσαιτο οὕτω ποιέοντα. καὶ τοῖς ἀγάλμασι δὲ τουτέοισιν εὔχονται, ὁκοῖον εἴ τις δόμοισι λεσχηνεύοιτο ( οὔ τι γινώσκων θεοὺς οὐδ' ἥρωας οἵτινές εἰσι). | B5 DK |
| [21] Bo gdyby nie na cześć Dionizosa odbywali procesji i opiewali w hymnie genitalia, postępowaliby całkiem bezwstydnie. Tym samym jednak jest Hakles i Dionizos, dla którego szaleją i wyprawiają Lenaje. | εἰ μὴ γὰρ Διονύσῳ πομπὴν ἐποιοῦντο καὶ ὕμνεον ᾆσμα αἰδοίοισιν, ἀναιδέστατα εἴργαστ' ἄν· ὡυτὸς δὲ Ἀίδης καὶ Διόνυσος, ὅτεῳ μαίνονται καὶ ληναΐζουσιν. | B15 DK |
| [22] (Komu przepowiada Heraklit z Efezu?) Nocnym włóczęgom, magom, bachantom, menadom i mistom. (Im to grozi karą po śmierci, przepowiada im o-gień.) Obchodzone bowiem przez ludzi misteria wtajemniczają w bezbożność. | τίσι δὴ μαντεύεται Ἡ. ὁ Ἐφέσιος; νυκτιπόλοις, μάγοις, βάκχοις, λήναις, μύσταις· τούτοις ἀπειλεῖ τὰ μετὰ θάνατον, τούτοις μαντεύεται τὸ πῦρ· τὰ γὰρ νομιζόμενα κατ' ἀνθρώπους μυστήρια ἀνιερωστὶ μυεῦνται. | B14 DK |
| [23] (Co do ofiar zakładam przeto dwie formy:) jedne składane przez ludzi całkowicie oczyszczonych, które u pojedynczych osób występują rzadko (jak powiada Heraklit), albo też u nader nielicznych. (Inne znów materialne i w formie cielesnej...) | θυσιῶν τοίνυν τίθημι διττὰ εἴδη· τὰ μὲν τῶν ἀποκεκαθαρμένων παντάπασιν ἀνθρώπων, οἷα ἐφ΄ ἑνὸς ἄν ποτε γένοιτο σπανίως, ὥς φησιν Ἡ., ἤ τινων ὀλίγων εὐαριθμήτων ἀνδρῶν· τὰ δ΄ ἔνυλα κτλ. | B69 DK |
| [24] Sybilla szalonymi usty oznajmiając rzeczy bez uśmiechu, nieozdobne i bez powabu, od tysięcy lat dociera swym głosem za sprawą bóstwa. | Σίϐυλλα δὲ μαινομένῳ στόματι καθ΄ Ἡράκλειτον ἀγέλαστα καὶ ἀκαλλώπιστα καὶ ἀμύριστα φθεγγομένη χιλίων ἐτῶν ἐξικνεῖται τῇ φωνῇ διὰ τὸν θεόν. | B92 DK |
| [25] Ten władca, którego wyrocznia jest w Delfach, ani nie mówi, ani nie tai, tylko znak daje. | ὁ ἄναξ οὗ τὸ μαντεῖόν ἐστι τὸ ἐν Δελφοῖς, οὔτε λέγει οὔτε κρύπτει ἀλλὰ σημαίνει. | B93 DK |
