Kalendarz Ateński

Total votes: 4133

Oribasios

Poniżej prezentujemy kalendarz ateński. Należy pamiętać, że poszczególne polis greckie posługiwały się odmiennymi kalendarzami. Ateński udało się zrekonstruować w najpełniejszym stopniu. Był on przy tym jednym z najbardziej rozbudowanych, co również bywało przedmiotem krytyki ze strony cudzoziemców.

Kalendarz grecki był systemem lunarno-solarnym, daty poszczególnych świąt będziemy co roku aktualizować na podstawie oficjalnego kalendarza Hellenionu. Według niego też rozstrzygamy wątpliwe daty świąt.


Każdego miesiąca, szczególnie świąteczna była pierwsza dekada, kiedy w pierwszych dniach, powtarzało się siedem świąt. Co miesiąc święcono również ostatni dzień poświęcając go Hekate.

dzień miesiąca święto
1 Noumenia*)
2 Agathos Daimon**)
3 Urodziny Ateny
4 Afrodyty, Heraklesa, Hermesa i Erosa
5 --
6 Urodziny Artemidy
7 Urodziny Apollona
8 Posejdona & Tezeusza
... ...
29/30 Triakas, Hene kai Nea***)

*)Święto Nowego Księżyca. Dzień handlu, zabaw, zawodów sportowych na palestrze i ofiar w świątyniach
**)Dobry Duch, dawca szczęścia, utożsamiany z rzym. Geniuszem, na jego cześć wypijano ostatni puchar niezmiesaznego wina po każdym posiłku
***)Dosł Stary i Nowy (księżcyc), składano wtedy ofiary Hekate.

Święta coroczne

Jeśli w opisie nie zaznaczono inaczej, święta składały się zazwyczaj z następujących elementów:

  • Procesja
  • Oczyszczenie
  • Hymny
  • Ofiary
  • Modlitwy, prośby i dziękczynienia
  • Uczta a w często też igrzyska połączone z współzawodnictwem

Poniżej, po kliknięciu w nazwę można przejść do bardziej szczegółowego opisu. Jest to rekonstrukcja historyczna, oczywiście dzisiaj helleniści nie trzymają się ściśle dawniejszych obrzędów, gdyż często jest to niewykonalne. Będę starał się sukcesywnie uzupełniać materiał również o opisy współczesnych obrzędów związanych z danymi świętami.

Miesiąc/dzień miesiąca Nazwa świeta (data greg.)

Hekatombaion

2009 VI 23/24 do 2009 VII 21/22

12

Kronia (4 VII)

16, 15-16

Sunoikia (08 VII)

(21?-)23-30

Panathenaia (15-20 VII)

Metageitnion

2009 VII 22/23 do 2009 VIII 20/21

?

Herakleia (23 VII)

15-18

Eleusinia

16

(06 VIII)

Ofiara składana w Erchii dla Kourotrophos (Artemida wychowanka młodzieży) i Hekate

20

(10 VIII)

Ofiara w Erchii dla Hery Thelchina

25

(15 VIII)

Ofiara w Erchii dla Zeusa Epoptes

Boedromion

2009 VIII 21/22 do 2009 IX 17/18

2

Niketeria (22 VIII)

5

Genesia (25 VIII)

6

(26 VIII)

Święto na cześć Artemidy Agrotera (Łowczyni)

15?17,19-21

Większe Misteria Eleuzyjskie (4-6 IX, 8-9 IX)

17 or18

Epidauria (6 IX)

27

(16 IX)

Ofiara w Erchii dla Nimf, Achelousa (Bóg rzeki, ojciec syren), Alochus (bogini narodzin), Hermesa i Gai

27

(16 IX)

Ofiara dla Ateny w demie Teithras

Puanepsion

2009 IX 19/20 do 2009 X 17/18

6?

Proerosia (24 IX)

święto na cześć Demeter

 

7

Puanopsia (25 IX)

Święto na cześć Apollona

8

Theseia (26 IX)

święto na cześć Tezeusza

8?

Oskhophoria (26 IX)

święto winobrania

9

Stenia (27 IX)

święto na cześć Demeter i Persefony

11-13

Thesmophoria (29 IX -2 X)

święto na cześć Demeter

30

Khalkeia (17 X)

Święta na cześć Ateny i Hefajstosa.

Maimakterion

2009 X 18/19 do 2009 XI 16/17

?

Pompaia (27 X)

święto na cześć Zeusa i Hermesa

Poseideon

2009 XI 17/18 2009 XII 16/17 B 2009 XII 17/18 do 2010 I 15/16

?

Wiejskie lub mniejsze Dionizja (26 XII 2009)

16

(2010 I 01)

Ofiara w Erchii dla Zeusa Horiosa

26

Haloa (11 I)

święto urodzaju na cześć Dionizosa i Demeter

Gamelion

2010 I 16/17 do 2010 II 14/15

8

(23 I)

Ofiara w Erchii dla Apollona Apotropaiusa, Apollona Nymphegetes, i Nimf

9

(24 I)

Ofiara w Erchii dla Ateny

12?15

Lenaia (27-30 I)

Święto na cześć Dionizosa w demie Limnai

27

Theogamia (11 II)

obchody świętego małżeństwa Zeusa i Hery

27

(11 II)

Ofiara w Erchii dla Kourotrophos (wychowanki młodzieży), Hery, Zeusa Teleiusa (dającego całość) i Posejdona

Anthesterion

2010 II 15/16 do 2010 III 15/16

2

(16 II)

Ofiara w Erchii dla Dionizosa

11?13

Anthesteria (25-27 II)

Na cześć Dionizosa

20?26?

Mniejsze Misteria (6-12 III)

23

Diasia (9 III)

święto na cześć Zeusa Meilichiosa

Elaphebolion

2010 III 16/17 do 2010 IV 14/15

8

Asklepeia (23 III)

10?17(?14?)

Większe Dionizja (25 III - 1 IV)

17

Pandia (1 IV)

święto na cześć Zeusa

Mounukhion

2010 IV 15/16 do 2010 V 13/14

6

Delphinia (20 IV)

na cześć Apollona

16

Mounukhia (30 IV)

święto na cześć Artemidy

19

Olympeia (3 V)

święto na cześć Olimpijskiego Zeusa

Thargelion

2010 V 14/15 do 2010 VI 12/13

4

(17 V)

Ofiara w Erchii dla Leto, Apollona Pytijskiego, Zeusa, Hermesa i Dioskurów

6?7

Thargelia (19-20 V)

święto na cześć Apollona i Artemidy

16

(29 V)

Ofiara w Erchii dla Zeusa Epakrios

19

Bendideia (1 VI)

święto na cześć Bendis (tracka Bogini księżyca)

Skirophorion

2010 VI 13/14 do 2010 VII 11/12

3

Arrhephoria (15 VI)

święto na cześć Ateny

3

(15 VI)

Ofiara w Erchii dla Kourotrophos, Ateny Polias, Aglauros (i prawdopodobnie Pandrosos), Zeusa Polieusa, Poseidona

12

Skira (24 VI)

święto na cześć Ateny, Posejdona, Apollona i Demeter;

14

Bouphonia (26 VI)

święto na cześć Zeusa Poleiusa

Źródło tłumaczenia:Hellenic Month Established Per Athens. W niniejszym przekładzie pominąłem kilka lokalnych świąt mniej znanych Bóstw.

16, October, 2762 a.u.c.