Havamal

Total votes: 4118

Viking

Mówiąc o asatryjskiej etyce i sposobie postrzegania świata nie sposób nie wspomnieć o Havamal - części Eddy nazywanej też Pieśnią Najwyższego. Tekst ten stanowiący opis poczynań boga Odyna jest także olbrzymim zbiorem rad i przysłów odnoszących się praktycznie do każdego aspektu życia człowieka i zapewne w tej formie funkcjonował on wśród wielu ludów germańskich podobnie spoglądających na świat. Dzieło to jest również nie do przecenienia dla współczesnych wyznawców Asatru. Tekst zawierający wielopokoleniową mądrość naszych przodków jest jednym z nielicznych tego typu przekazującym nam konkretne zasady postępowania w danej sytuacji (zgodne z pogańskim pojęciem etyki i sposobem myślenia) a jednocześnie pozbawionym sztywnych zakazów i dogmatycznych zapędów. Dzięki Havamal każdy z nas może odnaleźć wskazówki co do sposobu swojego życia i tego jaki kształt powinny przyjmować nasze szlachetne cechy - korzystając w istocie z wielopokoleniowej opinij mówiącej jak powinien postępować człowiek odznaczający się „szlachetnymi cechami”.

Co istotne żaden z fragmentów tego dzieła nie stracił na aktualności mimo upływu setek lat czego nie można powiedzieć o wielu tak wychwalanych tekstach jak Biblia czy Koran. Zarówno części mówiące o całkiem przyziemnych sprawach ( używaniu danej władzy, relacjach między przyjaciółmi czy piciu alkoholu) jak i te traktujące o relacjach bogów z ludzi są ponadczasowe i wszechstronne. Nie wymagają one powrotu do systemu plemiennego czy jakiejkolwiek epoki historycznej - mogą i powinny być stosowane przez ludzi żyjących w każdym czasie. Aby czerpać z nich jak najwięcej korzyść nie możemy jedynie zapomnieć o tym iż nie wolno nam na podstawie Havamal budować sztywnych praw, zakazów czy dogmatyzmu. Tekst ten jest dla wszystkich i każdy na swój sposób powinien móc kierować się zawartymi w nim wskazówkami. Wielu współczesnych teologów jak i po prostu wierzących chrześcijan mówi że w Biblii każdy człowiek niezależnie od wykonywanego zawodu czy pozycji społecznej może znaleźć odpowiedzi na wszystkie życiowe pytania oraz pomoc w codziennych kłopotach. Ja jako poganin mogę to samo powiedzieć o Pieśni Najwyższego. Oczywiście nie znajdziemy w niej wielu bezpośrednich odpowiedzi na niektóre typowo współczesne problemy które pojawiają się wraz z rozwojem techniki i cywilizacji (choć wiele zawartych rad i wskazówek zostało ponownie odkrytych i docenionych przez ludzkość dopiero w XX wieku - choć stało się to niezależnie to nasi przodkowie znali je już setki lat wcześniej) jednakże czy człowiek korzystający z używek czy zdobytej władzy we współczesnych czasach nie staje przed taki samymi moralnymi dylematami jak dawniej? Zmieniają się okoliczności, pojawiają się nowe drogi do wyboru jednakże szlachetne cechy i postępowanie są tym samym czym były kiedyś. Jedynie od nas zależy jak wykorzystamy dane nam wskazówki i czy odnajdziemy w nich to czego potrzebujemy okazując się godnymi nazwania siebie Ludźmi Północy.

Poniżej przedstawione fragmenty Havamal zostały przeze mnie wybrane nieprzypadkowo - mam nadzieję iż uzmysłowią czytelnikowi jak wiele zagadnień porusza to dzieło, przybliżą pogański sposób myślenia oraz zachęcą do szerszego zapoznania się z germańską mitologią i tekstami „u źródeł”.

10. Pożyteczniejszego brzemienia człowiek nie dźwiga w podróży Niż niezmierna mądrość; Lepsza od pieniędzy w obcym kraju - Ona skarbem ubogiego.

18. Temu tylko wiadomo, kto wędrował wiele, Kto zjeździł szmat świata, Jakiego drugi człowiek ma ducha - Jeśli sam obdarzon jest rozumem.

20. Żarłok bez rozsądku i cnoty żre tak, ze niemal nie zdechnie; Na pośmiewisko brzuch wystawia człeka, Gdy jest pośród mądrych.

31. Mądrze uczyni gdy umknie w porę Ten, co szydzi z drugiego: Nie wie nigdy ów, co kpi, a prześladuje, Że go odwet czeka.

35. Ruszać w drogę należy, gościowi nie wolno Długo siedzieć pod tą sama strzechą; Kto miłym był, natrętem się stanie Gdy cięgiem siedzi na ławie.

41. Bronią i strojem trza przyjaciół radować, Każdy to wie po sobie: Odwzajemniane dary umacniają przyjaźń Jeżeli los temu sprzyja.

47. Kiedyś gdym młody był, jechałem samotny I zabłądziłem w drodze; Poczułem się bogaty, gdym spotkał drugiego: Człowiek człowiekowi szczęściem.

58. O świcie wstać musi, kto cudze Mienie lub życie chce zabrać; Rzadko leżącemu wilkowi udko zdobyć się uda, A śpiącemu wojowi - zwycięstwo.

71. Kulawy konno jedzie, bezręki bydło pasie, Głuchy może być dzielny w boju; Ślepy lepszy jest niż spalony, Z trupa nie ma pożytku.

79. Niemądry mąż, gdy mu się uda Zdobyć bogactwo lub laskę niewiasty: Pycha rośnie, lecz rozum nigdy, Z godnością on kroczy coraz większa.

77. Zdycha ci bydło, umierają krewni I ty umierasz; Wiem jedną rzecz, co nigdy nie umrze: Sąd o umarłym.