Poganami są wszyscy, którzy potakują życiu, dla których Bóg jest wyrazem na wielkie Tak, potwierdzające wszystkie rzeczy. [Nietzsche]
Jedność i walka przeciwieństw
Karty podstawowe
Heraklit
| [45] Sprzężenia: całe i nie oałe, zbieżne — rozbieżne, dźwięczne — rozdźwięczne; z wszystkich jedno i z jednego wszystkie. | συνάψιες ὅλα καὶ οὐχ ὅλα, συμφερόμενον διαφερόμενον, συνᾷδον διᾷδον, καὶ ἐκ πάντων ἓν καὶ ἐξ ἑνὸς πάντα. | B10 DK |
| [46] Przeciwstawne zbieżne... z rzeczy zróżnicowanych najpiękniejsza harmonia. I wszystko powstaje ze sporu. | Ἡ. τὸ ἀντίξουν συμφέρον καὶ ἐκ τῶν διαφερόντων καλλίστην ἁρμονίαν καὶ πάντα κατ' ἔριν γίνεσθαι. | B8 DK |
| [47] Harmonia niejawna od jawnej silniejsza. | ἁρμονίη ἀφανὴς φανερῆς κρείττων. | B54 DK |
| [48] Nie pojmują, jak zróżnicowane z samym sobą jest zgodne: harmonia zwrotnej mocy, jak w łuku i lirze. | οὐ ξυνιᾶσιν ὅκως διαφερόμενον ἑωυτῷ ὁμολογέει· παλίντροπος ἁρμονίη ὅκωσπερ τόξου καὶ λύρης. | B51 DK |
| [49] Wiedzieć należy, że istnieje powszechna walka, sprawiedliwość to spór, a wszystko powstaje ze sporu i konieczności. | εἰδέναι δὲ χρὴ τὸν πόλεμον ἐόντα ξυνόν, καὶ δίκην ἔριν, καὶ γινόμενα πάντα κατ΄ ἔριν καὶ χρεώμενα [χρεών?]. | B80 DK |
| [50] Walka jest ojcem wszystkiego, wszystkiego królem: jednych uznała za bogów, drugich za ludzi; jednych uczyniła niewolnikami, drugich wolnymi. | Πόλεμος πάντων μὲν πατήρ ἐστι, πάντων δὲ βασιλεύς, καὶ τοὺς μὲν θεοὺς ἔδειξε τοὺς δὲ ἀνθρώπους, τοὺς μὲν δούλους ἐποίησε τοὺς δὲ ἐλευθέρους. | B53 DK |
| [51] Choroba zdrowie uczyniła przyjemnym i dobrym, głód sytość, zmęczenie wypoczynek. | νοῦσος ὑγιείην ἐποίησεν ἡδὺ, κακὸν ἀγαθόν, λιμὸς κόρον, κάματος ἀνάπαυσιν. | B111 DK |
| [52] Męczące jest dla tych samych zadań się trudzić i od nich zaczynać. | μεταϐάλλον ἀναπαύεται καὶ κάματός ἐστι τοῖς αὐτοῖς μοχθεῖν καὶ ἄρχεσθαι. | B84b DK |
| [53] Przemieniając się wypoczywa. | μεταβάλλον ἀναπαύεται | B84a DK |
| [54] Dla łuku nazwą jest życie, dziełem zaś śmierć. | τῷ οὖν τόξῳ ὄνομα βίος, ἔργον δὲ θάνατος. | B48 DK |
| [55] Lekarze krając, przypiekając i w ogóle źle traktując pacjentów narzekają, że nie otrzymują należytej zapłaty za wykonywanie takich dobrodziejstw. | καὶ ἀγαθὸν καὶ κακόν [näml. ἕν ἐστιν ] . οἱ γοῦν ἰατροί, (φησίν ὁ Ἡ.,) τέμνοντες, καίοντες, πάντῃ βασανίζοντες κακῶς τοὺς ἀρρωστοῦντας, ἐπαιτέονται μηδὲν ἄξιοι μισθὸν λαμϐάνειν παρὰ τῶν ἀρρωστούντων, ταὐτὰ ἐργαζόμενοι, τὰ ἀγαθὰ καὶ τὰς νόσους. | B58 DK |
| [56] Morze to woda najczystsza i najbrudniejsza: dla ryb napój i ocalenie, dla ludzi niezdatna do picia i zgubna. | θάλασσα ὕδωρ καθαρώτατον καὶ μιαρώτατον, ἰχθύσι μὲν πότιμον καὶ σωτήριον, ἀνθρώποις δὲ ἄποτον καὶ ὀλέθριον. | B61 DK |
| [57] Wspólny jest bowiem początek i koniec w obwodzie koła. | ξυνὸν γὰρ ἀρχὴ καὶ πέρας ἐπὶ κύκλου περιφερείας | B103 DK |
| [58] W maszynie do wyciskania droga śruby jest prosta i krzywa, jedna i ta sama. | γραφέων ὁδὸς εὐθεῖα καὶ σκολιὴ μία ἐστί, φησί, καὶ ἡ αὐτή | B59 DK |
| [59] Droga w górę i dół jedna i ta sama. | ὁδὸς ἄνω κάτω μία καὶ ὡυτή | B60 DK |
| [60] Człowiek względem dajmona zdał się tak niedorosły, jak dziecko względem mężczyzny. | ἀνὴρ νήπιος ἤκουσε πρὸς δαίμονος ὅκωσπερ παῖς πρὸς ἀνδρός | B79 DK |
| [61] Najmądrzejszy z ludzi względem boga wydaje się małpą co do mądrości, urody i wszystkich innych rzeczy. | ἀνθρώπων ὁ σοφώτατος πρὸς θεὸν πίθηκος φανεῖται καὶ σοφίαι καὶ κάλλει καὶ τοῖς ἄλλοις πᾶσιν | B83 DK |
| [62] Najpiękniejsza z małp jest szpetna w porównaniu z innym stworzeniem. | πιθήκων ὁ κάλλιστος αἰσχρὸς ἀνθρώπων γένει συμβάλλειν | B81 DK |
